لیست کاملی از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری قسمت 244

دودی-اهل دود-سیگاری-تریاکی-معتاد به دخانیات

رایانه-کامپیوتر
پیمانکار-آن که مطابق قرارداد انجام کاری را در زمان معین به عهده می گیرد
دربند چیزی بودن-در خیال چیزی بودن

 

دیوار حاشا بلند است-به آسانی می توان موضوع را انکار کرد

بلبشو-هرج و مرج-شلوغی

بی ریشه-بدون اصالت-نا اهل-نا نجیب

آب شدن قند توی دل-لذت بسیار بردن

زبان درازی کردن-با گستاخی و بی ادبی خارج از حد خود سخن گفتن

جغجغه-بازیچه ای برای کودکان که چون آن را به حرکت در آورند صدا می کند
خواب ماندن-دراز شدن خواب بر خلاف میل و به قراری نرسیدن

چشم سفید-گستاخ-حرف نشنو-پر رو

این دو کله‌دار(خورشید و ماه)

 

حرف پراندن-بدون اندیشیدن چیزی گفتن

دو به دو-دو تا دو تا

جان به سر شدن-بی قرار شدن-سخت نگران شدن

خوشگلک-با خوشگلی اندک

حبه کردن-دانه دانه کردن

برق از چشم کسی پراندن-سخت ترسانیدن

اسکلت‌بندی-طرح‌ریزی-زیرسازی
حاضر و آماده-آماده

به راست راست-فرمان نظامی برای گردش به راست

چار سری گفتن-متلک گفتن-کلفت بار کسی کردن-حرف مفت زدن

بریدن-از نفس افتادن-درمانده شدن-از حرکت باز ماندن

به تیر غیب گرفتار شدن-دچار حادثه ی ناگهانی شدن-ناگهانی فوت کردن

چال کردن-گود کردن-دفن کردن-به خاک سپردن

خبر چین-سخن چین-جاسوس

اوستاکار-استادکار-ماهر و مسلط
حلیله و ملیله-چیز موهوم-داروی بی خاصیت-روغن میخ طویله

بیرق کسی نخوابیدن-همواره کامروا بودن-پایدار بودن دولت و شکوه

بند را آب دادن-فرصتی را از دست دادن-خود را لو دادن-رسوایی به بار آوردن

چشم را بستن و دهان را باز کردن-با بی شرمی دشنام دادن

جیره بندی-سهم بندی

بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

حَب-قرص

روبند کردن-کسی را به رودربایستی به کاری واداشتن

رفتگر-سپور-آشغالی

تو سری خورده-آدم خوار و حقیر

دست به عصا راه رفتن-با احتیاط رفتار کردن-بسیار محتاط بودن

جهنم-کلامی که آن را به هنگام بی اهمیت دانستن چیزی می گویند

از چنگ دزد در آمدن و به دام رمال افتادن-از باران به ناودان پناه آوردن

دل توی دل نبودن-بی تاب و بی قرار بودن

رو زیاد کردن-پر رو شدن-توقع زیادی داشتن

این کلاه آن کلاه کردن-قرضی را با قرض دیگری پرداختن-از ریش برداشتن روی سبیل گذاشتن-کلاه تقی را سر نقی گذاشتن

رگ خود را زدن-به حق خود قانع بودن-ادعای زیاد نداشتن

 
از دماغ فیل افتادن-بسیار متکبر و خودبین بودن

 

داو-نوبت بازی

زیر سبیلی در کردن-زیر سبیل در کردن

دوا درمان-مداوا-معالجه

 

رها کردن به امید خدا-دست کشیدن و به جریان روزگار واگذار کردن

چشم و دل کسی دویدن-حریص بودن

 
درب و داغان شدن
ردیف کردن-جور کردن-آماده کردن
خوار و حقیر-بی اعتبار-بی ارزش-ناچیز

اسرار مگو(حرف‌های ناگفتنی)

آفتابی شدن-پیدا و آشکار شدن-بیرون زدن آب قنات

زخمه-ضربه ای که برای نواختن به تار می زنند.

اجباری بردن-کسی را به خدمت سربازی بردن
چاک و چیل-لب و لوچه-پک و پوز
چَکی-وزن نکرده-یک جا

خوش جنس-خوش باطن-سلیم النفس
ته چیزی را بالا آوردن-تا آخر خوردن-تمام کردن
اوراق شدن-از هم پاشیدن-از کار افتادن

خوشوقت شدن-شاد شدن-راضی شدن

رودربایستی داشتن-ملاحظه کردن-پروا داشتن

چیز خور-مسموم شده

 

چوب رخت-چوبی افقی که جامه را بر آن می آویزند
تر دست-ماهر-شعبده باز

پاک-به کلی-یکسره

ریخته پاشیده-درهم برهم-شلوغ پلوغ

پیت پیت کردن-پچ پچ کردن-نجوا کردن
ته نشست-رسوب

بکُش-تا سر حد مرگ-بیش از حد توانایی

باد به پشت کسی خوردن-بر اثر بیکاری تنبل و تن پرور شدن

از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن(ظاهرن به حرفی گوش دادن ولی به آن عمل نکردن)

 

در پاسخ به زنگ تلفن یا خانه می‌گویند (یعنی می‌شنوم)

پیزر در جوال گذاشتن-در فریبکاری مهارت داشتن

بتمرگیدن-نشستن به فرمان تحقیرآمیز

خاله در هم-همیشه نگران-همیشه اخم کرده

بوق سحر-نزدیک صبح-سحرگاهان

پاشنه ی کسی را کشیدن-با فریب کسی را به کاری برانگیختن

خیس خوردن-آب به خود گرفتن-با مایعی مخلوط شدن

انگولک کردن(سر به سر گذاشتن، با انگشت به چیزی ور رفتن، انگشت رساندن)

چشم را چهار کردن-دقت بسیار کردن-انتظار شدید بردن-تعجب زیاد کردن

داریه-حلقه ای چوبی که روی آن پوست کشیده و رامشگران به همراه دیگر سازها می نوازند

رنگ-حیله-نقشه-تدبیر

چاله-گودال کوچک-دردسر-اشکال

 

الحق(به‌راستی، حقیقتن)

دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن

ادا در آوردن-مسخرگی کردن-تظاهر کردن-تقلید کردن

چاشنی-آن چه که برای به تر کردن مزه ی غذا در آن می ریزند-آن چه که برای منفجر شدن در چیزی کار می گذارند

دل کسی برای چیزی لک زدن-بسیار آرزومند چیزی بودن-سخت در حسرت چیزی بودن

دخل-موجودی صندوق-صندوق مغازه-برداشت

جَخ-تازه-هنوز-فوقش

پا خوردن فرش-نرم و لطبف شدن فرش بر اثر رفت و آمد بر آن

ترقه فرنگی-بچه ی شرور

خیسیدن-خیس خوردن-خیس شدن

آفتابه خرج لحیم-بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن

خاصه خرجی کردن-استثتا کذاشتن-تبعیض قایل شدن

آب به چشم آمدن(طمع کردن)

چشم و دل پاک-کسی که به دیده ی بد به ناموس دیگران نگاه نکند

پاتختی-چارپایه ی کوچک کنار تختخواب-روز بعد از عروسی

خون جگر خوردن-رنج بسیار کشیدن-غم فراوان خوردن

زدن به سیم آخر-آخرین چاره را به کار بردن حتا اگر به ضرر باشد-خود را به لاقیدی زدن و به عاقبت کار نیاندیشیدن

رک رک نگاه کردن-چپ چپ نگاه کردن-بر بر نگاه کردن

خر گردن-گردن کلفت-بی عار

پیراهن عثمان کردن-بهانه قرار دادن

چاقوکشی-عربده کشی و حمله با چاقو

از سفیدی ماست تا سیاهی زغال(همه و همه چیز)

الابختکی-اتفاقی-تصادفی

ادب کردن(با تنبیه آموختن، آدم کردن)

بیرونی-مقابل درونی-جایی از خانه که مردان و خدمتگزاران مرد می نشینند

پمپ بنزین-جایی که به وسایل نقلیه بنزین می دهند

دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای
حق دادن-تایید کردن
 

ریختگی-ریزش

دُم سیخ شدن-سقط شدن-مردن

آنکادر کردن(اصطلاحی در ارتش برای جمع‌کردن رختخواب)
پای چیزی را جور کردن-وسیله ی انجام کاری را فراهم کردن

دو رگه-از دو نژاد محتلف

آزگار(زمان دراز)

آفتابه گرفتن(آفتابه برداشتن)

 

 

چاق و چله-سر حال-سر دماع-فربه-سالم و شاداب

پا پتی-پا برهنه

اوضاع کسی را بی‌ریخت کردن(زندگی کسی را آشفته کردن، کاسه کوزه‌ی کسی را به‌هم ریختن)

پول سیاه-سکه ای از نیکل و مس
پشه کسی را لگد زدن-با دردی اندک بنای گله و زاری گذاشتن

جز زدن-ناله و زاری کردن

چوبه ی دار-تیری که محکوم به مرگ را از آن می آویزند

دال به دال-پشت سر هم

الانه-همین حالا-هم اکنون

پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن
چَک-سیلی-کشید

زبان مو درآوردن-بسیار گفتن و نتیجه نگرفتن

 

درز کردن-فاش شدن-آشکار شدن

رودرواسی-رودربایستی

از دولت سر-به لطف کسی-از برکت وجود کسی
به هزار زحمت-با رنج بسیار-با سختی فراوان
آتشخوار-ظالم-حرام‌خوار

چار چنگولی-سفت و محکم-با دست ها و پا ها
پیچیدن به پر و پای کسی-با کسی بد رفتاری کردن-به کسی سخت گیری کردن

از زیر کار در رفتن-تن زدن و نپذیرفتن کاری-کار را جدی نگرفتن

پاشنه بخواب-کفش راحتی

حاشیه نشین-تهیدستان ساکن در کناره های شهر

باب شدن-معمول و رایج شدن

خوش آب و هوا-معتدل-کنایه از جایی که در آن وسایل خوشی فراهم باشد

رضایت دادن-در گذشتن از شکایت و دنبال کردن قضیه-قبول کردن

از چنگ دزد در آمدن و به دام رمال افتادن(از باران به ناودان پناه آوردن)

آدم دو قازی(شخص بی‌سروپای بی‌ارزش)

خشکبار-میوه های خشک مانند پسته-بادام-گردو و فندق

ته خانه-لوازم بی مصرف-بقایای اثاث خانه
خوش بیار-آن که کار و روزگار بر وفق مرادش می گذرد-خوش شانس

دو رانو نشستن-نشستن چون شتر که نشانه ی ادب است

جوش خوردن زخم-به هم آمدن سر زخم و پوست نو آوردن
خرد و خمیر-نگا. خرد و خاکشیر-له و لورده

به دستبوس کسی رفتن-به خدمت کسی رفتن-شرفیاب شدن

چه صیغه ای است ؟-چه معنی داد ؟

آستین‌سرخود-هر چیزی که وسیله‌ی کاربردش همراهش است

پر شر و شور-پر غوغا-پر هیاهو

حوصله داشتن-حال مساعد داشتن-تحمل داشتن

بند-ریسمان-طناب-رشته

 

تشر زدن-سرزنش کردن با فریاد-توپیدن

رفتن آن جا که عرب نی انداخت-به جای دور و بی بازگشت رفتن-به وضع ناجوری گرفتار شدن

پته ی کسی روی آب افتادن-راز کسی فاش شدن-رسوا شدن

پیچ-آن جا که را به سوی دیگری رود

 

پیاده کردن-انجام دادن-تحقق بخشیدن-از هم باز کردن

پُر-لبریز-کامل-سیر-زیاد

بغل پر کن-دختر یا زن چاق

روکش درکش کردن-ساخت و پاخت کردن
 

بی نمک-نچسب-لوس-ننر-بد ریخت-بدون ملاحت

راحتی-دمپایی

پا زدن-حق را پایمال کردن-زیان رساندن

زنده شدن-حق بازی دوباره پیدا کردن

 

 

ای والله گفتن(به برتری کسی بر خود اقرار کردن)

خرفهم-فهماندن به ابله-شیر فهم
دَنگ-صدای به هم خوردن دو چیز

خاکی-فروتن و متواضع

آفتاب‌نشین(بیکاره و تنبل)

 

آسمان را به زمین آوردن (دوختن)(کار شگفت‌انگیز کردن)

جِر خوردن-پاره شدن

خش-صدای گرفته-خراش

 

 

روز هفتاد هزار سال-روز قیامت

باب دهان-موافق سلیقه-مطابق میل-خوشایند

پشت-نسل-فرزندان

زبان باز-کسی که با چرب زبانی به مقصود خود می رسد

جیزگر خانه-محل رباخواری و قرض دادن پول در برابر اموال منقول
دانشگاه-محل آموزش دانش و فلسفه و هنر

بی رگ-بی غیرت-بی حس

داغان شدن-از هم پاشیدن-متفرق شدن

آب حیات(عشق و محبت، دهان معشوق)

پیچیدن به پر و پای کسی-با کسی بد رفتاری کردن-به کسی سخت گیری کردن

 

ته دل کسی مالش رفتن-احساس ضعف یا ترس کردن-حالتی شبیه به گرسنگی داشتن

پس نشستن-عقب نشینی کردن
اخت شدن با کسی(مانوس شدن با کسی)

از زور پسی(از روی ناچاری، اجبارن)

چک و چانه-کنایه از دهان

تراشیده شدن-لاغر شدن

 
آب رفتن(بی‌اعتبار شدن، کوچک شدن)

پینه-وصله-پوست سخت شده

 

به حال آوردن-به هوش آوردن-به کسی شور و حال دادن

با دست و پا-آدم زرنگ

حرام شدن-بی فایده شدن-بی نتیجه شدن
خوشا به حال ماهی-خیلی تشنه ام

چس نفسی-پر حرفی-روده درازی

آفتابه‌آب‌کن-پست ترین نوکر

اسم درگوشی(نام دوم فرد مسلمان که نام یکی از امامان است)

آسمان را به زمین آوردن (دوختن)(کار شگفت‌انگیز کردن)

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

رضا شدن-راضی شدن

از دروازه نگذشتن، از سوراخ سوزن گذشتن-حالاتی بی‌ثبات و بسیار متضاد داشتن

آن روی کسی بالا آمدن(خشمگین شدن)
باریک شدن-دقت کردن-در بحر چیزی رفتن
درد-نفرینی مانند کوفت-زهرمار-مرض

 

دلِی دلِی-حاشا-انکار

اخت شدن با کسی-مانوس شدن با کسی

 

توپ و تشر زدن-سخنان درشت به کسی گفتن-بر سر کسی فریاد زدن

 

آوار شدن سر کسی(بی‌خبر نزد کسی در آمدن)

دست بده داشتن-بخشنده بودن
اشکال‌تراشی-ایرادگیری-گره در کار اندازی
انداختن پشت گوش-سهل‌انگاری کردن-دیر انجام دادن-کوتاهی کردن

تاب-طنابی که از دو سو بر درخت یا دو ستون می بندند و در میان آن می نشینند

چِخی-سگ

تنگ کسی افتادن-در مجاورت کسی قرار گرفتن

الف الف کردن(قاچ‌قاچ کردن)

در به دری-بی خانمانی-آوارگی

مال دنیا

بی اُرس و پرس-بی مقدمه

رنگ آمیزی-آمیختن رنگ های گوناگون به هم

به حساب آوردن کسی-برای کسی اهمیت قائل شدن-دخالت دادن کسی

بد شگون-شوم-بد اختر-بد یمن

چلغوز-فضله ی مرغ و کبوتر-آدم کوتاه قد و بی عرضه

بانی خیر-نیکوکار-کسی که اثر خیر از خود بجا گذاشته است
چنگ مالی کردن-چیزی را زیاد دست مالی کردن
دم به ساعت-هر ساعت-هر لحظه

حجله بستن-به پا کردن و آراستن حجله

پایانه-ترمینال-نقطه ای که یک داده وارد دستگاه می شود و یا از آن خارج می شود

حمامی-گرمابه دار

 

دست کسی را خواندن-از نقشه ی کسی با خبر شدن

تقاص گرفتن-انتقام گرفتن

ریش گذاشتن-نتراشیدن ریش-ریش بلند کردن

حساب سوخته-بدهی قدیمی

 

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

راپرت-گزارش-خبر

حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را کردن
تنگ شدن خلق-عصبی شدن-بی حوصله شدن-خشمگین شدن
زیر بار رفتن-قانع شدن-تحمل کردن

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

چاق شدن قال-گرم شدن دعوا-اوج گرفتن بگو و مگو

جفتک چارکش زدن-کنایه از جفتک زدن

 

بالش نرم زیر سر کسی گذاشتن-به کسی وعده های شیرین دادن

چوروک-چین و شکن

از راه نامشروع ) به پول و ثروت رسیدن

جفتک پراندن-لگد زدن-بد رفتاری کردن-مخالفت کردن

خُرخُرو-آن که در خواب بسیار خرناس می کشد

پافنگ-نهادن ته تفنگ در کنار در حالت خبردار ایستادن

 

خوش شانس-خوش اقبال-خوش طالع

تت و پت-لکنت زبان
پَپِه-بی عرضه-پخمه-بی سر و زبان-خجالتی-ترسو

چوب خوردن-تنبیه شدن

پشت چشم کسی باز ماندن-انگار نه انگار-برای کسی فرقی نداشتن

آب از گلو پایین نرفتن(غصه و ناراحتی شدید داشتن)

 

چو-شایعه

در کشتی نشستن و با ناخدا جنگیدن-ناسپاسی کردن

دک شدن-جیم شدن-ناپدید شدن
ای داد بیداد-کلامی است که به‌هنگام حسرت و افسوس می‌گویند

بوی قرمه سبزی دادن سر-با زدن حرف های خطرناک موجب خطر جانی یا دردسر خود شدن

بادپا-تند رو-تیز تک

حق گرفتن-نگا. حق بردن

بای بسم الله-اول کاری-آغاز چیزی

آهوی شیرافکن-چشم محبوب

چراغ زنبوری-نگا. چراغ توری

 
چارچوب-قاب-چهار چوب که چیزی را در بر گیرند

 
از چنگ دزد در آمدن و به دام رمال افتادن(از باران به ناودان پناه آوردن)
دور علم کسی جمع شدن-دور کسی گردآمدن و از او پشتیبانی کردن

تو مشت کسی بودن-کاملا در اختیار کسی بودن

 

پَر جبرئیل-چیز کمیاب و نادر-پول

ادا اطوار(پیچ و تاب و حرکات غیرطبیعی بدن برای جلب توجه)

راست شدن-رو به راه شدن

خندیدن به ریش کسی-کسی را مسخره کردن
راه پیدا کردن-جستن راه حل برای مشکل-به نحوی در جایی وارد شدن
چپ دادن-رد کردن
جا به جا-فورن-کسی که از جایی به جایی منتقل شود
پس پناه-جای خلوت در خانه یا کوچه-پستو

ریسک کردن-به کاری خطرناک دست زدن

تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن

خاطر جمع-مطمئن

چوب شدن-ساکت و بی حرکت شدن-از ترس یا تعجب بر جای ماندن

خبر چین-سخن چین-جاسوس
خرده خرجی-خرج های اندک

از چپ و راست(از همه سو، از همه جا)

بازجویی کردن-تحقیق و بررسی کردن

رشته ی کلام به دست گرفتن-آغاز به سخن کردن-سخن را دنبال کردن

آب شدن و به زمین فرو رفتن-دود شدن و به آسمان رفتن

دنیا دست کیست؟-پرسش از کسی که کاملن بی خیال و بی غم زندگی می کند
بار انداختن-توقف و اقامت کردن

خون کسی در نیامدن-بی نهایت خشمگین بودن
در تنور چوبی نان پختن-خیال خام در سر داشتن-کار ناشدنی انجام دادن
حکایت-بسیار مهم-چیز عجیب
جان در یک قالب-نهایت دوستی و صمیمیت