۱۰ دلیلی که آیندگان ما را نخواهند بخشید؛ از فاجعه پلاستیک تا بحران کشاورزی
تصور کنین در سال ۱۴۵۰ هجری شمسی هستیم، نزدیک سال ۲۰۵۸ میلادی. تقریبا درصد خیلی از جمعیت الان کره زمین، در قید زندگی نیستن و مشخص نیس که جمعیت کره زمین، افزایش پیدا می کنه یا با موندگاری کم شدن اندازه رشد در کشورای جور واجور جهان، تعداد افراد کمتر می شه!
جواب به پرسشایی درباره آینده، همیشه واسه محققان و دانشجویان و تحلیل کنندگان مسایل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری، جذاب و خیلی مهم بوده و حتی مردم عادی هم به فراخور تحصیلات، سواد و تسلط اطلاعاتی خود نسبت به گذشته و حال، پیش بینیایی درباره آینده خود و جهان ارائه می کنن.
پیش بینی آینده در بخشای جور واجور، نیازمند تحلیل همه جانبه فاکتورهای موثر در اون میدون ایه که تحلیلگر قصد ارائه آینده نگری در مختصات مورد نظر داره و بخاطر این، دسترسی به اطلاعات گذشته و حال و بررسی روند صعودی و نزولی اونا و تبیین فاکتورهای موثر مستقیم و غیر مستقیم، اهمیت زیادی داره.
آینده نگری و آزمایش آینده، تا حد زیادی براساس احتمالات و فرضیات استوار بوده و هیچ نظریه قطعی درباره آینده در هیچ بخش ای وجود نداره و شاید جذابیت جهان هم به خاطر همین محال بودن تحلیل قطعی واقعیتا در ده های پیش رو باشه.
همونطور که در قرن نوزدهم میلادی، کمتر کسی به ذهنش می رسید که ظرف ۱ ثانیه بتونه کتابی ده ها هزار صفحه ای رو در اختیار صدها میلیون نفر در سراسر جهان بذاره یا فاصله لندن تا نیویورک رو ظرف چند ساعت بر فراز اقیانوس بپیماید، شاید واسه مردمون نیمه اول قرن بیست و یکم هم، امکان سفر به جو کره زمین با کم تر از ۱۰۰ دلار در نیمه دوم قرن بیست و یکم، غیر قابل تصور باشه!
هر چند با پیشرفت فناوری در میدونای جور واجور از نانو گرفته تا هوا فضا و فناوری اطلاعات، قدرت تحلیل و شناخت ما از طبیعت و وضع موجود زیاد شده و به همین اندازه، قدرت تحلیل گری و آینده بینی افزایش عمومی پیدا کرده، اما با این حال، تصویر آینده آدمی همون اندازه واسه نسل ما مبهم و غیر شفافه که درک و شناخت خوبی از زندگی نسلای چند صد سال پیش نداریم.
با این حال، خیلی از تحلیل گران و آینده پژوهان در میدونای اقتصادی و فرهنگی و غذایی و زیست محیطی می گن که به دلایلی، از نسل ۷ میلیارد نفری دنیا که در آخر تا ۱۰۰ سال آینده، حتی ۱۰۰ نفرشون هم در قید زندگی نیس، آیندگان به دید احترام نگاه نمی کنن.
در واقع، میراثی که نسل امروز ما واسه نسل آینده جهان در نیمه دوم قرن بیست و یکم و پس از اون بر جا میذاره، میراث خیلی خوبی به دلایل زیست محیطی و اقتصادی نیس و اگه قرار باشه نبود مدیریت بحرانای بین المللی در دستور کار نسل امروز قرار نگیره، ما خیلی زود، تماشاگر بروز فجایعی بسیار بد تر از دو جنگ جهانی خانمان سوز قرن بیستم هستیم.
در گزارش امروز، به ۱۰ دلیلی که شاید بخاطر اون، آیندگان ما رو سرزنش می کنن می پردازیم.
با ما همراه باشین.
گذشته نگاری
امروز، خیلی از کارایی که گذشتگان ما انجام دادن و به نظر ما، نقض حقوق آدم، حیوان و کره زمین بوده رو محکوم و سرزنش می کنیم و از نظر ما، وحشیانه و غیر قابل تحمله، آیندگان هم به خیلی از باورها و رفتارای ما، به دید تعجب و تاسف نگاه می کنن.
میدونیم که در برهه ای از تاریخ، بخشی از مغز آدمایی که با ناهنجاریا و بیماریای ذهنی دست و پنجه نرم می کردن رو بر می داشتن و تا همین چند دهه پیش، قسمت بزرگی از دنیا، از مصر باستان گرفته تا آمریکا، گرفتار برده داری و سو‌ءاستفاده از حقوق آدما به دلایل اقتصادی بوده.
حتی امروزه هم، با پیشرفت فناوری و گسترش علم، تماشاگر یه جور دیگه از برده داری نوین هستیم که این گفتار، فرصت ورود به این بحث نیس.
ما میدونیم که شهرها در شروع انقلاب صنعتی، در فاضلاب و زباله خود غرق بودن و خونین ترین جنگای هزاره دوم میلادی، در قرن رویایی و رویایی بیستم، قرن ورود به فضا و کشف فضای مجازی اتفاق افتاد.
فهرست رفتارای بشر در همین قرن بیستم فقط، بسیار وحشتناک و بعضی وقتا، غیر قابل باوره. تصور کنین که نوادگان شما بخوان تاریخ قرن بیستم و قرن بیست و یکم رو بخونن. چه درکی از زندگی نسل ما دارن؟ چیجوری درباره ما فکر میکنن؟
ما تصور می کنیم که دنیای امروزی، خیلی بهتر از دنیای قدیمه. چون که به کمک کشف الکساندر فلمینگ کاشف پنی سیلین و اکتشافات و اختراعات محققان بزرگ قرون گذشته، وضع بهداشت و رفاه مردم و ارتباطات و آموزش بسیار بهتر شده و انقلاب صنعتی و انقلاب آی تی، سبک زندگی رو از این رو به اون رو کرده.
اما واقعیت اینه که آینده هم، بسیار بهتر از امروز ما میشه و همونطور که دنیای بدون گوگل و اینترنت پر سرعت، کابوس مرگبار واسه آدم سال ۲۰۱۷ میلادیه، واسه نسلای آینده هم نبود ماشینای پرنده و سفر ساعتی به دور کره زمین و خیلی چیزای دیگه که امروزه رویا بنظر میاد، خیلی عادی میشه.
شاید ویژگی پیشرفت به طرف آینده همینه که هر دهه و هر سده، زندگی بشر با انقلابی عمیق و عجیب مواجه می شه.
پس با گذشته نگاری درخواهیم یافت که وضع حال ما، چقدر واسه گذشتگان غیر قابل تصور و باور بود و همین وضع رو آیندگان درباره ما دارن. مخصوصا که الان، نسل ما با مشکلات بسیار زیاد ای روبروست.
۱- فاجعه پلاستیک
شاید یکی از مهمترین دلایلی که نسلای آینده، نسل امروز ما رو با دیده احترام نگاه نکنن و اصلا این نسل رو نبخشند، فاجعه ای به نام پلاستیک باشه. پلاستیک، عنصری که محصول انقلاب صنعتی بود و به ظاهر، دنیای نفت و پتروشیمی رو به زندگی آدمای قرن بیستم آورد، زندگی امروز رو آسون و زندگی آینده رو با تهدیدی بزرگ مواجه کرد.
همه جا، تماشاگر حضور فعالانه پلاستیکا هستیم.
از فروشگاه های عرضه مواد غذایی و پوشاکی و صنعتی گرفته تا اماکن عمومی واسه حمل و نقل کفش و کیف و کلاه و خیلی چیزای دیگه، حضور پلاستیک، کرد عینی داره.
مخصوصا اگه به طبیعت برید که حضور پلاستیک رو بیشتر مشاهده می کنین.
پلاستیک، عنصری به طور کامل مخالف محیط زیسته. چه بسیار آبزیان و حیوانات و درختان و جنگلایی که بخاطر پلاستیک و پسامند کارخانه های تولید شکلای جور واجور پلاستیک، هلاک شده و از بین رفته ان. پلاستیک رو باید کابوس بشر قرن بیست و یکم و پس از اون دونست.
آیندگان، شک نداشته باشین از اینکه نسل امروز ما، این همه پلاستیک تولید کرده و کره خاکی رو با اون پر کرده، بسیار وحشت زده می شه.
بدیش اینه خیلی از پلاستیکای رنگی و غیر رنگی که امروزه تولید می شه، سمیه و صدها سال هم روی زمین باقی می مونه.
یعنی عمر ۱ عدد پلاستیکی که تولید کردیم و بازیافت نشده و در طبیعت خلاص شده، چند برابر عمر ما در طبیعت باقی می مونه و اثر داغون کننده زیست محیطی هم داره.
پلاستیک یعنی قاتل حیوانات در خشکی و دریا. میکروپلاستیکا در دریا، به دشت منابع غذایی دریایی نسل ما و آینده رو تهدید می کنن و به اکو سیستم دریا آسیب می رسونن. بخشی از فعالیت نسل امروز و حتی نسل فردا، باید به جمع آوری و بازیافت پلاستیکایی که آدم قرن بیستم تولید کرده، بدن.
۲- کشتن حیوانات
به جز تراژدی پلاستیک، تراژدی کشتن حیوانات چه اهلی و چه غیر اهالی، چه حیواناتی که خوردن گوشت اونا از نگاه مذاهب، درسته و چه غلطه، از جمله مقولاتی میشه که نسل آینده بخاطر اون، حتما نسل ما رو سرزنش می کنه.
چند هزار گونه حیوونی که در نقاط جور واجور کره زمین زندگی می کنن، چه اونایی که در خطر نابودی قرار دارن و چه اونایی که روز به روز بر تعداد اونا اضافه می شه، شاید تا ۵۰ یا ۱۰۰ سال آینده وجود خارجی نداشته و واسه دیدنشون، نسل آینده باید به موزه های جونور شناسی یا کتابای مستند نگاری حیوونی مراجعه کنه!
این واقعیت تلخ رو باید قبول کرد.
نوادگان نوادگان شما، شاید یوزپلینگ و شیر و آهو و پاندا رو از نزدیک، حتی در باغ وحشا هم نتونن ببینن. همونطور که ما امروزه، نمی تونیم خیلی از گونه های جانوری رو که منقرض شدن، تماشا کنیم.
شک نداشته باشین در آینده، بشر از روشای مهندسی ژنتیک واسه تولید گوشت استفاده می کنه و تکنولوژی به داد آدم و حیوان می رسه تا واسه سیر کردن شکم خود، به دریدن حیوانات اهلی و غیر اهلی اقدام نکنه. شاید باورش سخت باشه، اما تولید گوشت آزمایشگاهی در اندازه انبوه، شاید در دستور کار نسل آینده قرار می گیره تا راه حلی واسه کاهش قتل عام حیوانات در خشکی و دریا و آسمون باشه.
این روش گر چه هزینه ها و عاقبتای بسیاری داره، اما واسه محیط زیست، خیلی بهتره و جلوی کشتار دائمی حیوانات رو میگیره. واقعیت اینه که دامداری و مدیریت زباله های حیوونی، هزینه های سنگین زیست محیطی در بر داشته و در گرم شدن زمین هم نقش زیادی اجرا می کنه.
هزینه تولید گوشت آزمایشگاهی با خواصی به مراتب بهتر و بیشتر از گوشت طبیعی گاو و گوسفند و … با وجود همه اعتراضاتی که از جنبه های جور واجور به اون می شه، حالا صدها هزار دلاره که شاید در چند دهه آینده، به چند دلار کم بشه!
۳- سوزوندن سوختای فسیلی
فاجعه سومی که بخاطرش حتما نسلای آینده ما رو سرزنش می کنه، تراژدی غم انگیزی به نام سوزوندن سوختای فسیلی واسه تامین انرژیه. نسل امروز ما (به خصوص ما ایرانیا)، یکی از پر مصرف ترین نسلای تاریخ آدمی بوده و بیشتر از نیاز مصرف کرده و در بخش سوختای فسیلی هم شرایط بسیار وخیمه.
آلودگی هوا، مشکل شماره یه بشر در قرن بیست و یکم، آثارش تا قرنای بعد هم شاید ادامه پیدا می کنه.
ما تعیین می کنیم که چقدر بشر ده های آینده، با مشکلات زیست محیطی کمتری مواجه بشه.
شرایط در کشورای پیشرفته بسیار بدتر از کشورای غیر پیشرفته مانند مغولستان یا ماداگاسکاره. فقط در آمریکا، قطب شماره یه صنعت و اقتصاد جهان، هرساله ۲۰۰ هزار نفر بر اثر مشکلات به وجود اومده به وسیله سوزندان سوختای فسیلی واسه تامین انرژی، جون خود رو از دست میدن.
یعنی هرساله چند برابر تلفات حادثه ۱۱ سپتامبر، تنها بر اثر آلودگی هوا جون خود رو از دست میدن.
البته وضعیت کشورهایی مانند چین که پر جمعیت ترین کشور دنیاس، به مراتب از آمریکا بد تره. هرساله چند میلیون چینی بخاطر آلودگی هوا جون خود رو از دست میدن.
آلودگی به وجود اومده به وسیله سوزوندن زغال سنگ در هند و چین، وارد اقیانوس شده و اکو سیستم دریا رو هم با مشکلات جدی روبرو می کنه که به طور غیر مستقیم، در زندگی آدما و حیوانات تاثیر داغون کننده داره.
آیندگان، شاید از اینکه هرساله صدها میلیارد دلار خرج مقابله با تروریسم شده اما واسه آلودگی هوا که بسیار خطرناک تر از فعالیتای تروریستی در اقصی نقاط دنیاس، فکر تاثیر در دستور کار نبوده، ما رو سرزنش می کنن.
۴- فاجعه ای به نام تغییرات اقلیمی
گرم شدن کره زمین، بحث دانشگاهی یا آکادمیک و لوکس نیس که بشه با اون فقط جایزه نوبل گرفت یا سلبریتیا رو با پستای اینستاگرامی در این مورد مشغول کرد.
بحث درباره گرم شدن کره زمین، مثل کاهش منابع آبی جهان، بحثی راهبردی و در سطح اخطار بین المللیه. همه آدما در هر سطحی باید نسبت به این موضوع حساس باشن و احساس مسئولیت کنن.
نبود مسئولیت ما به خصوص نبود مسئولیت اجتماعی شرکتا (CSR) به این موضوعات، واسه نسل آینده ما فاجعه آفرینه. بعضی از رهبران جهان مانند رییس جمهور جنجالی آمریکا (دونالد ترامپ) منکر اون هستن.
اما آیندگان حتما ما رو بخاطر انتخاب هامون که به بروز تغیرات اقلیمی شدید منجر شده، سرزنش می کنن. اندازه جمع شدن دی اکسید کربن در اتمسفر اونقدر بالا رفته که در ۶۵۰ هزار سال گذشته سابقه نداشته.
تنها ظرف ۲۵۰ سال گذشته، بیشتر از ۱۸۰۰ میلیارد تن دی اکسید کربن در جو خلاص شده و همه بخاطر تصمیماتی بوده که دولتای قبل و الان گرفته و دنیایی با این وضعیت بحرانی رو در اختیار نسل آینده قرار میدیم.
۵- اشعه درمانی و شیمی درمانی
طب مدرن، خود دردسری واسه نسل الان و فاجعه ای واسه نسل آینده س. درمان معضلات مربوط به سرطان با به کار گیری اشعه و مواد شیمیایی و هم اینکه بعضی از جراحیای سخت مثل جراحیای مغزی، عاقبتای زیست محیطی داره.
دنیای پزشکی رو حالا تا حد زیادی، درمانایی با جراحیای تهاجمی پر کرده. رشد فناوری دلیل می شه تا در آینده، روشای غیر تهاجمی و با به کار گیری روبوتای میکروسکوپی، در طب بکار گرفته شه.
رباتایی که می تونن با ریز تراشهایی، وارد بدن شده و خود رو به منطقه ای خاص رسونده و پس از انجام ماموریت از قبل تعیین شده، مثل نابودی سلولای سرطانی، از بدن خارج شن.
۶- فاجعه رایانه ها
رایانه ها، بر خلاف تصور امروز که دلیلی واسه ارتباطات و پیشرفت اطلاعات و به اشتراک گذاری اونا در سطوح مختلفه و واسه خیلیا درامد زا و واسه خیلیا، دلیلی فرصت آفرینه، در بروز سندروما و ناهنجاریای رفتاری و روانی تاثیر داغون کننده داشته.
اعتیاد به شبکه های اجتماعی و به بستر رفتن با رایانه و زندگی متکی شده به رایانه ها، سبک زندگی سنتی قرن بیستم رو با سبک زندگی دیجیتالی قرن بیست و یکم از این رو به اون رو کرده و در بعضی بخشا، فاجعه آفرین شده.
آیندگان، از نبود بعضی امکانات در زندگی ما متعجب می شن.
در دنیای امروز ما، تعامل ذهنی با رایانه ها وجود نداره. آیندگان از اینکه ما در زندگی خود احساس تنهایی می کردیم و میلیونا نفر در قرن بیست و یکم دپرس بودن، متعجب می شن.
شاید در نسلای آینده، فناوریای تعامل با رایانه در بدن یا مغز آدم کار گذاشته شه و به بخش جدانشدنی از آدم بدل شه.
۷- گرسنگی و قحطی
الان، میلیونا نفر در سراسر دنیا با کمتر از یه قطعه نون، زندگی خود رو در روز می گذرونن. این در حالیه که بعضی وقتا واسه تعادل بازار، کشتیای گندم و اجناس کشاورزی، به دریاا ریخته یا سوزونده می شن.
همه اینا واسه نسل آینده، تعجب بر انگیز و ناراحت کننده میشه. وقتی سرگذشت نسل ما رو می خونن که چیجوری آب و خاک و دریا و هوا رو آلوده کردیم و با هزینه زیاد، اجناس کشاورزی رو با بد مصرف کردن و نادرست مصرف کردن و نبود مدیریت بهینه، در اختیار بیشترین کره زمین قرار ندادیم، سرزنش میشیم.
صدها میلیون نفر حالا در فقر مطلق زندگی می کنن. خشکسالی و قحطی، در نقاطی از آفریقا و آسیا اتفاق افتاده و در حال رخ دادنه.
نگاه آیندگان به عصر ما، مثل نگاه عصر ما به دوران فراعنه مصر باستان میشه. نگاه تعجب آور! حالا هم صدها میلیون نفر واسه زندگی چند میلیون نفر، بیگاری میکشن.
۸- پول
نروژ، بزودی پول کاغذی و فلزی رو از چرخه مالی خود حذف می کنه.
پادشاهی پولدار نروژ، به این نتیجه رسیده که پول کاغذی، شفافیت مالی نداره و فساد در اون زیاده و هزینه بسیار خیلی از جنبه تولید و نگهداری داره.
خیلی از کشورای دنیا شاید راه نروژیا رو میرن.
آیندگان ما از اینکه پول به شکل فیزیکی امروز، صدها سال رواج داشته تعجب می کنن. اونا تموم نیازای خود رو به شکل مجازی بر طرف می کنن. شاید از اینکه ما یه کیف چرمی یا غیر چرمی رو در جیب پالتو و کاپشن یا شلوار خود قرار می دادیم تا هر لحظه دسترسی به شکلای جور واجور و اقسام کارتای بانکی داشته باشیم و واسه نگهداری پول کاغذی ازش استفاده کنیم، متعجب شن.
حال فرض کنین که از کشور بیرون رفته و به کشور دیگه برید. هر کشور، پول و بانک و روش خاص خود رو داره!
شک نداشته باشین شفافیت مالی و بانکی در زندگی نسل آینده بیشتر از امروزه و فاجعهای مالی امروز رو به عنوان تجربه های تاریخی عجیب در کتابای درسی خود مرور می کنن.
۹- نابود کردن اقیانوسا
حمله مغولا و اسکندر مقدونی و لشکرکشی هیتلر به مرزهای لهستان و روسیه، همونطور که واسه نسل امروز، دردناک و وحشیانه و تعجب آوره، واسه نسل آینده هم نابود کردن اقیانوسا به وسیله نسل ما، وحشیانه و غیر قابل تصور حساب می شه.
احتمال میره که بشر امروزی ترکیب مواد شیمیایی اقیانوسا و دریاها رو واسه همیشه بر هم زده باشه.
۱۰- مدیریت نابخردانه
مدیریت نابخردانه. شاید کلید واژه معروفی در ادبیات گفتاری و نوشتاری نسل آینده در کوی و برزن و محافل آکادمیک درباره زندگی نسل امروز ما میشه. از اینکه نتونستیم میراث دار خوبی واسه نسل آینده باشیم، حتما با این کلید واژه خیلی با احترام، از ما ستایش می شه!
بعضی فجایعی که در ۹ بحث قبلی به اون گفته شد، نتیجه مدیریت نابخردانه و غیر منطقی بر منابع انرژی و غیر انرژی دنیاس. باید تلاش کرد که نقش فناوری و زندگی هوشمندانه و براساس چیزای مهم پیشرفت پایدار رو وارد زندگی خود کنیم تا هر دانش آموز تا سیاستمداری، برنامه و حرکت خود رو بر مبنای رفتاری که غربیا: eco-friendly (دوستدار محیط زیست) می دونن، پایه ریزی کنه.